Odsetki ustawowe | ||
Stawka standardowa | Za opóźnienie | Obowiązuje od |
5% rocznie | 7% rocznie | 01.01.2016 |
Odsetki ustawowe stanowią najpowszechniejszą formę odszkodowania za zwłokę w spełnieniu świadczeń pieniężnych. Dzięki ich ustanowieniu strony nie muszą wykazywać swoich strat, wystarczy udowodnienie okresu zwłoki oraz wysokości kwoty dłużnej, aby otrzymać odszkodowanie - być może częściowe, ale bez kosztownych procedur dowodowych.
Odsetki ustawowe należą się zarówno przedsiębiorcom, jak i osobom nie prowadzącym działalności gospodarczej.
W umowie można zastrzeż również tzw. odsetki umowne, określone procentowo albo w postaci wielokrotności odsetek ustawowych. Należy jednak uważać, aby zastrzeżone odsetki nie były zbyt wysokie, gdyż może to prowadzić do nieważności postanowienia umownego.
Jeżeli termin zapłaty przypada w dzień ustawowo wolny od pracy, tzn. w święto czy w niedzielę, wówczas ulega on przesunięciu następny dzień nie będący ustawowo wolnym od pracy (np. z niedzieli na poniedziałek). Jeżeli termin zapłaty przypada na inny dzień wolny od pracy, np. na sobotę, wówczas nie ulega on przesunięciu.
§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.
§ 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek ustawowych, kierując się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.
§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.
§ 3. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych.
§ 2. Przepis paragrafu poprzedzającego nie dotyczy pożyczek długoterminowych udzielanych przez instytucje kredytowe.
Odsetki maksymalne | |||||||||||||||||||||||||||||||
Stawka kapitałowa | Stawka za opóźnienie | Obowiązuje od | |||||||||||||||||||||||||||||
10% rocznie | 14% rocznie | 01.01.2016 |
Od 20 lutego 2006 roku obowiązuje ograniczenie w ustalaniu umownych odsetek od sumy pieniężnej. Dotyczy to zarówno odsetek związanych z zaciągniętym zobowiązaniem, jak i odsetek za zwłokę. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.
Dla bezpieczeństwa można określać odsetki nie cyfrą, ale zwrotem „odsetki maksymalne”, podobnie jak „odsetki ustawowe”.
Wyższe od maksymalnych odsetki ustalone czynnościami prawnymi dokonanymi przed 20 lutego 2006r. pozostają w mocy (nie ulegają po tej dacie zmniejszeniu).
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964r., Nr 16, poz.93, z późn. zm.):
§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.
§ 2(1). Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne).
§ 2(2). Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.
§ 2(3). Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.
§ 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek ustawowych, kierując się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.
§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.
§ 3. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych.
§ 2. Przepis paragrafu poprzedzającego nie dotyczy pożyczek długoterminowych udzielanych przez instytucje kredytowe.
Limit wg ustawy | Limit w zł* | Rok obrotowy |
2'000’000 euro | 8'595'200 zł | 2017 |
* Średni kurs euro ogłaszany przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok obrotowy.
03.10.2016 r. | 4,2976 zł |
O tym, czy jednostka przekracza limit zobowiązujący do prowadzenia pełnej rachunkowości, decyduje przychód jednostki w poprzednim roku obrotowym. I tak w 2017r . do prowadzenia ksiąg zobowiązane będą podmioty, których obrót w 2016 r. przekroczył 8'595'200 zł.
Jednostki balansujące "na krawędzi" powinny ustalić średni kurs euro NBP obowiązujący pierwszy dzień roboczy października danego roku (od limitów na 2016 rok), porównać kwotę limitu obliczoną przy jego zastosowaniu z obrotem od początku roku. Dążąc do zachowania uproszczonej księgowości należy na bieżąco monitorować wartość sprzedaży i w razie potrzeby część transakcji odłożyć do roku następnego. Może to być opłacalne, gdyż koszt zorganizowania i prowadzenia pełnej rachunkowości może być znaczący.
ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 1047 ze zm.)
Obowiązek = min. 2 warunki | ||
Średnioroczne zatrudnienie | Suma aktywów bilansu | Przychody netto |
Min. 50 osób* | 2’000’000 euro** | 4’000’000 euro** |
Dzień bilansowy 31 grudnia | Rok | W przeliczeniu na zł | |
2014r. | 8.524.600 zł | 17.049.200 zł | |
2013r. | 8.294.400 zł | 16.588.800 zł | |
2012r. | 8.176.400 zł | 16.352.800 zł | |
2011r. | 8.833.600 zł | 17.667.200 zł | |
2010r. | 7.920.600 zł | 15.841.200 zł | |
2009r. | 8.216.400 zł | 16.432.800 zł | |
2008r. | 8.344.800 zł | 16.689.600 zł | |
2007r. | 7.164.000 zł | 14.328.000 zł | |
2006r. | 7.662.400 zł | 15.324.800 zł |
* w przeliczeniu na pełne etaty
** Kurs średni euro NBP na dzień bilansowy, np.
31.12.2014r. | 4,2623 |
31.12.2013r. | 4,1472 |
31.12.2012r. | 4,0882 |
30.12.2011r. | 4,4168 |
31.12.2010r. | 3,9603 |
31.12.2009r. | 4,1082 |
31.12.2008r. | 4,1724 |
31.12.2007r. | 3,5820 |
29.12.2006r. | 3,8312 |
Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.):
Art. 50. ust. 2 Jednostka, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy nie osiągnęła dwóch z następujących trzech wielkości:
- może sporządzić sprawozdanie finansowe w formie uproszczonej, wykazując informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 literami i cyframi rzymskimi. Informację dodatkową sporządza się w odpowiednio uproszczonej formie.
Wartość przychodów netto – w euro | Przeliczenie (dla jednostek w roku 2017) |
1.200.000 EUR* |
5.157.120 zł |
2.000.000 EUR* |
8.595.200 zł |
Kurs średni NBP euro na 3 października 2016 r. = 4,2976 zł
Uproszczone zasady sporządzania sprawozdania finansowego dotyczą jednostek mikro.
Jednostkami mikro są m.in. osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, jeżeli przychody netto tych jednostek ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 1 200 000 euro i nie więcej niż 2 000 000 euro za poprzedni rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą - w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą.
Wyrażone w euro wielkości przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień 30 września roku poprzedzającego rok obrotowy.
Kwota graniczna | Limit jednorazowej wartości transakcji |
Od 1 stycznia 2017 roku | 15’000 zł |
Ustawa z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2004r., Nr 173, poz. 1807): "Art. 22 1. Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:
Podmioty, które dokonywać będą płatności powyżej limitu z pominięciem rachunku płatniczego, będą zmuszone do zmniejszenia z tego tytułu podatkowych kosztów uzyskania przychodów, a w przypadku braku możliwości ich zmniejszenia - do podwyższenia kwoty przychodu podatkowego.
Ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 13 kwietnia 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 780)
Odpis na ZFŚS (obligatoryjny) | ||
1185,66 zł | Na jednego pracownika zatrudnionego w warunkach normalnych (odpis podstawowy 37,50%) | |
1580,89 zł | Na jednego pracownika zatrudnionego w szczególnie uciążliwych warunkach (odpis 50,00%) | |
158,09 zł | Na jednego młodocianego pracownika | I rok nauki (odpis 5%) |
189,71 zł | II rok nauki (odpis 6%) | |
221,32 zł | III rok nauki (odpis 7%) |
Odpis na ZFŚS (fakultatywny) | |
197,61 zł | Na każdą osobę niepełnosprawną w stopniu znacznym lub umiarkowanym (zwiększenie odpisu o 6,25%) |
197,61 zł | Na każdego byłego pracownika zakładu pracy będącego emerytem lub rencistą (zwiększenie odpisu o 6,25%) |
237,13 zł | Na każdego pracownika, z przeznaczeniem na zakładowy żłobek lub klub dziecięcy (zwiększenie odpisu o 7,75%) |